Economische en scheepvaarttechnische ontwikkelingen in het Noordzeekanaalgebied vragen om de aanleg van een nieuwe grote sluis bij IJmuiden. In een besloten prijsvraag heeft de overheid aan vier ontwerpbureau’s gevraagd om een integrale visie te geven voor het landschap van het zeesluizencomplex. VLUG & Partners heeft in samenwerking met architect Jord den Hollander en landschapsarchitect Henk Volkers een visie opgesteld.

De kern van de visie wordt gevormd door één ingreep, namelijk het maken van een aaneengesloten en duidelijk herkenbaar sluizencomplex. Het is te omschrijven als een “Sluismachine” waarvan de functie optimaal waarneembaar is. De verkeersleiding en andere logistieke functies worden geconcentreerd tot een langgerekt platform en direct aan het centraal gelegen sluizencomplex gekoppeld.

Met de aanleg van de Nieuwe Grote Sluis wordt een nieuwe weg ingeslagen in de ruimtelijke ontwikkeling van het gebied. In plaats van de tot nu toe gebruikelijke chronologische uitbreiding van het complex met steeds een nieuwe sluis ten noorden van de bestaande vindt nu voor het eerst een inbreiding plaats.

Door menging met recreatieve functies ontstaan interessante mogelijkheden voor informatieverstrekking en beleving van het terrein. De centraal gelegen sluizen met de daarbij behorende technische voorzieningen vormen de werkruimte van het zeesluizencomplex. De contramal hiervan zijn de resterende eilanden, de speelruimte. De werkruimte wordt gekenmerkt door een concentratie van duurzame voorzieningen met een hoge investeringslast. Hierbij past een doelmatig en efficiënt gebruik. De speelruimte is in feite overruimte en wordt gekenmerkt door een laag investeringsniveau. Het is daarmee het flexibele deel van het zeesluizencomplex waarin de werkruimte zich in de toekomst kan uitbreiden. Juist deze plekken lenen zich daarom voor een informeel gebruik en een natuurlijke inrichting. Het nieuwe onderscheid tussen werk- en speelruimte is een leidraad voor verdere ingrepen in het zeesluizencomplex en een principe voor verdere inrichting.